PR kursi

PR faqatgina aloqa texnologiyalari emas. Jamoatchilik bilan aloqalar boʻyicha mutaxassislar yoki PR-menejerlar tadbirkor va korxonalarga jamiyatda oʻz obroʻsini oshirishga yordam beradi. Shuningdek, ular xavf tugʻilganda mijozning obroʻsini himoya qilishga yordam beradi.

PR turli pullik va notijorat aloqa kanallaridan foydalanadi, jumladan:

• Anʼanaviy ommaviy axborot vositalari;

• Ijtimoiy tarmoqlar;

• Shaxsiy muloqot.

Reklama uchun bepul platformalar va kanallardan foydalanish oʻzining afzalliklariga ega. Bu jamoatchilikdan pulli reklama singari shubha bilan qabul qilinmaydi.

PR yoki jamoatchilik bilan aloqani nima ekanligini aniqlashtirish oson emas. Ularni marketing yoki reklama bilan toʻliq bogʻlab boʻlmaydi.

2012-yilda Amerika Jamoatchilik bilan aloqalar jamiyati (PRSA) PR nima ekanligi toʻgʻrisida yakuniy qaror qabul qilishdan oldin bir necha mingdan ortiq PR haqida taʼriflarni koʻrib chiqdi va quyidagi xulosani keltirdi:

«Jamoatchilik bilan aloqalar (PR – Public Relations) — bu tashkilotlar va jamoatchilik oʻrtasida oʻzaro manfaatli aloqalarni oʻrnatishga imkon beradigan strategik aloqa jarayoni»

PRʻning marketing va reklamadan farqi

PR reklamadan farq qiladi. PR agentliklari pulli aksiyalarga ixtisoslashgan emas.

Aksincha, ular brendni jurnal, gazeta, yangiliklar kanallari, veb-sayt, bloglar va telekoʻrsatuvlarda paydo boʻladigan mahalliy reklamaga yaqin kontent yordamida targʻib qiladilar.

Reklama — bu marketingning bir shakli boʻlib, tovar yoki mahsulot xabardorligini oshirishga, sotish va xaridorlar daromadini koʻpaytirishga qaratilgan. Koʻpincha bu toʻgʻridan-toʻgʻri pullik reklama. PR biroz boshqacha ishlaydi.

PR yanada nozikroq boʻlib, talabni emas, balki kompaniyaning ijobiy imidjini shakllantiradi, buning asosida isteʼmolchilarning ham, sheriklarning ham, hatto davlatning ham manfaatlari shakllanadi.

Jamoatchilik bilan aloqalar boʻyicha mutaxassis mijozga oʻz gʻoyasi, mahsuloti, pozitsiyasi yoki yutugʻini aks ettiruvchi hikoya yaratishga yordam beradi. Shunday qilib, qaysidir maʼnoda PR odamlari hikoyachilar hisoblanadi.

Oʻzini reklama platformalarida mukofot uchun aytadigan reklama beruvchilardan farqli oʻlaroq, PR-odamlar boshqa usullarga murojaat qilishadi.

Bu holda reklama usullari anʼanaviy ommaviy axborot vositalarini, ijtimoiy tarmoqlarni yoki nutqni oʻz ichiga oladi, ular ayniqsa keng auditoriyani qamrab oladi. Shuni yodda tutingki, piarchi nafaqat pullik mijozga erishmoqchi — u bu fikrni hammaga yetkazishni istaydi.

PRʻni qanday bajarishni kichik kompaniya misolida koʻrib chiqamiz

Kichik kompaniyani koʻrib chiqaylik, u endigina “Eng yaxshi interyer dizayni kompaniyasi” mukofotiga sazovor boʻldi. PR menejeri muxbirdan yangilikni jamoatchilikka yetkazish va sheriklar va mijozlar orasida ishonchni oshirish uchun mahalliy manbaga ushbu yutuq haqida eslatma yozishni soʻrashi mumkin.

Jamoatchilik bilan aloqalar boʻyicha mutaxassis biznes uchun mustahkam obroʻ qozonish bilan bir qatorda, mukofotning oʻzi haqida ham jamoatchilikka maʼlumot olishga yordam beradi. Ular ushbu maʼlumot haqida ijtimoiy tarmoqlarda, oʻz veb-saytlarida eʼlon qilishadi. Shuningdek, bu haqida ommaviy axborot vositalari va televideniyeda intervyu berish orqali buni barchaga targʻib qilishni boshlashadi. Bu orqali ular mijozlar ongiga kompaniya qadriyatlari va yutuqlarini singdirishadi. Ushbu tadbirlardan asosiy maqsad sotuvlarni oshirish emas, kompaniyaning mijozlar bilan aloqalarini yaxshilash, ularga oʻzi haqida eslatish va koʻproq maʼlumot yetkazish.

Xavflardan himoya sifatidagi PR

PR faqat keng maʼnoda ijobiy hikoya qilish uchun ishlatilmaydi. U, shuningdek, salbiy hodisalar mijozning obroʻsiga putur yetkazishi mumkin boʻlgan zararni tuzatish ustida ish olib boradi.

PR turlari

Keling, PR turlarini batafsil koʻrib chiqaylik. Bu sizga nima ekanligini yaxshiroq tushunishga yordam beradi.

PR sohasida har bir maʼnoda rang boʻyicha tasnif ishlatiladi. Bu shartli tasniflash sizga u yoki bu PR qanday usullar bilan amalga oshirilishini intuitiv ravishda tushunishga imkon beradi.

Oq PR — Ijobiy yangiliklar, javoblar va u haqidagi boshqa maʼlumotlar yordamida mijoz obroʻsining klassik shakllanishi.

Masalan, korporativ ijtimoiy masʼuliyat — bu kompaniya oʻzini boshqalarning farovonligi va haqida qaygʻuradigan, atrofda yuz berayotgan hodisalarga befarq boʻlmagan fuqarolar jamoasi sifatida oʻzini namoyon qilishning ajoyib usuli.

Siyosatchilar uchun PR mavsumi saylovdan oldin boshlanadi. Har qanday deputat yoki mansabdor shaxs ishonib topshirilgan hudud boʻylab sayohat qila boshlaydi, aholi bilan muloqot qiladi, muammolarni tinglaydi va ularni hal qilishda qatnashadi.

Qora PR — Uning maqsadi imkon qadar raqobatchilar obroʻsiga putur yetkazishdir. Shu maqsadda buyurtma qilingan materiallar yoziladi, boshqa tomonni yoqimsiz nurda ochib beradi, provokatsiyalar uyushtiriladi.

Kulrang PR — Boshqa tasniflarga oʻxshab, u oq va qora PR elementlarini birlashtiradi, ikkinchisidan farqli oʻlaroq, u kamroq aniq, bilvosita xarakterga ega.

Xaki rangli PR turi jangovar harakatlar paytida axborot taʼsirini bildiradi.

Sariq PR — sariq matbuotga oʻxshab — eng ishonchli matbuotdagi janjallar va qaynoq faktlarni bildiradi.

Yashil PR — bu tabiatga tahdid soladigan har qanday narsani, xaridorlarning fikrini va obroʻsini yoʻq qilish uchun, ekologik faollarning ishtirokini nazarda tutadi. Masalan, raqobatchi tomonidan zavod qurilishi.

Fokus boʻyicha PR turlari

PR boʻlimi yoki agentligining vazifalariga koʻra, jamoatchilik bilan aloqalarni 7 turga boʻlish mumkin:

1. Ommaviy axborot vositalari bilan munosabatlar. Ommaviy axborot vositalari bilan yaxshi munosabatlar oʻrnatish va ularning mazmuni manbai sifatida harakat qilish.

2. Investorlar bilan munosabatlar. Investorlarning tadbirlarini tashkil qilish, moliyaviy hisobotlar va qoidalarni nashr etish, investor, tahlilchi, ommaviy axborot vositalari va shikoyatlarni koʻrib chiqish.

3. Hukumat aloqalari (GR): brendni hukumatga korporativ ijtimoiy javobgarlik, adolatli raqobat, isteʼmolchilar huquqlari va salomatlik va xavfsizlik sharoitida taqdim etish.

4. Jamiyat bilan munosabatlar. Brendning ijtimoiy jihatlarini boshqarish va ijtimoiy sohada ijobiy obroʻga ega boʻlish: atrof-muhitni muhofaza qilish, taʼlim va boshqa masalalar.

5. Ichki munosabatlar. Tashkilot xodimlariga tashkilotning siyosati, masʼuliyati va oʻz maslahati toʻgʻrisida maslahat berish. Mahsulotlarni sotish va tadbirlar paytida xodimlar bilan hamkorlik qilish.

6. Mijozlar bilan munosabatlar. Maqsadli bozor va asosiy mijozlar bilan munosabatlarni boshqarish. Mijozlarning qiziqish va munosabatlari hamda ustuvorligi haqida koʻproq maʼlumot olish, ommaviy axborot vositalarida nashrlar yordamida taʼsir qilish strategiyasini ishlab chiqish imkonini beradigan marketing tadqiqotlarini oʻtkazish.

7. Marketing kommunikatsiyalari. Mahsulot chiqarilishi, brend xabardorligi, imidj va joylashishni aniqlash bilan bogʻliq marketing kampaniyalarini qoʻllab-quvvatlash.